Tự truyện Gian Truân Chỉ Là Thử Thách được Hồ Văn Trung kể với giọng điệu chân phương, mộc mạc. Anh vốn không phải là nhà văn nên có cảm giác những câu chuyện được kể bằng gan ruột và bằng tấm lòng của một người con đang tri ân với mảnh đất nơi mình đã sinh ra.
Một trong những đặc điểm quan trọng làm nên sức hấp dẫn cho tác phẩm ở thể loại tự truyện chính là yếu tố sự thật. Ở tự truyện của mình, Hồ Văn Trung đã trung thành gần như tuyệt đối với yếu tố này khi anh kể chi tiết về cuộc đời mình. Trên nền sự thật đó, người đọc càng khâm phục hơn ý chí và nghị lực của anh.
Không “tươi đẹp” như hình dung, cuộc sống những ngày đầu ở Sài Gòn của Hồ Văn Trung lại là chuỗi ngày lang bạt với cái bụng lúc nào cũng trong tình trạng đói meo. Thậm chí có lần vì không chịu nổi, anh đã ngất xỉu trong nhà học trò mà mình đang dạy kèm. Chật vật xoay xở ở Sài Gòn, cùng với sự giúp đỡ của một gia đình cùng quê, Hồ Văn Trung đã ổn định được cuộc sống của mình và tiếp tục học ở trường Đại học Khoa học Sài Gòn. Đây cũng chính là bước ngoặt dẫn anh vào con đường mới, một định hướng mới với bao thăng trầm nổi trôi theo vận nước.
Những năm đầu thập niên 70, khi tình hình trong nước đầy hỗn loạn, tình trạng chiến tranh ngày càng khốc liệt, với tấm lòng yêu nước cũng như bao thanh niên trong thời loạn ấy anh sinh viên Hồ Văn Trung đã dấn thân vào đấu tranh để mong tìm một niềm hòa bình cho đất nước, nhưng không may cuộc đời trôi nổi của anh lại đẩy anh vào tù tội của cả hai chế độ cũ và mớ. Không cam phận, Hồ Văn Trung lại nung nấu ý định đi về miền đất hứa để có một tương lai tươi sáng. Vượt qua những ngày lênh đênh trên biển, có lúc tưởng như đã cận kề cái chết khi gặp sóng dữ, không xác định được phương hướng và đặc biệt là lúc gặp hải tặc. Nhưng vượt qua những gian nan và nguy hiểm, cuối cùng anh và người bạn đời của mình đã được đặt chân lên nước Úc. Hai vợ chồng lại tiếp tục chuỗi ngày vất vả mưu sinh với đầy rẫy thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần. Cũng có lúc, anh và người vợ của mình phải chịu cảnh tay trắng khi bị lừa hết tài sản.
Đọc Gian Truân Chỉ Là Thử Thách, người đọc không khỏi ngạc nhiên vì đâu Hồ Văn Trung lại có đủ sức mạnh, ý chí để vượt qua những thử thách, khó khăn mà cuộc đời bày ra cho anh. Để rồi nơi xứ người với hai bàn tay trắng, Hồ Văn Trung đã tự kiến tạo cho mình một gia đình hạnh phúc cùng một sự nghiệp vững vàng và bề thế. Giờ đây, anh đã là ông chủ của tập đoàn Trangs có trụ sở và chi nhánh khắp nơi trên thế giới như: Úc, Mỹ, Anh, Việt Nam, Africa… Một điều đáng quý ở Hồ Văn Trung, ấy là khi đã thành danh ở xứ người, thì anh vẫn không quên Việt Nam – nơi đã cho anh dáng vóc và hình hài. Anh trở về nước với lương tâm, với hoài bão để giúp cải thiện đất nước tốt hơn, nâng cao đời sống người dân và hy vọng họ sẽ tạo ra trên quê hương mình những thay đổi tích cực.
Suy cho cùng, đúng như tên của tự truyện – gian truân cũng chỉ là thử thách. Thành công sẽ đến với những ai biết đứng dậy, tự tìm con đường đi cho mình. Bởi đúng như Hồ Văn Trung viết: “Tôi tin rằng cuộc đời có hai chữ “số phận” và “cơ hội”. Nhưng số phận và cơ hội tốt chỉ mở ra với những người biết tự định đoạt cuộc sống của mình, biết phấn đấu, học hỏi không ngừng để vươn lên. Không ai có cuộc đời hoàn hảo, không ai có thể chọn nơi mình sinh ra, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể quyết định cuộc đời mình. Đừng bao giờ nản chí! Đừng bao giờ buông xuôi! Đừng bao giờ tuyệt vọng! Đừng bao giờ ngừng cố gắng và hy vọng vì chắc chắn thành công sẽ đến với những ai biết tạo ra cơ hội cho chính mình”.