Lịch sử ngàn năm của dân tộc Việt Nam đã chứng kiến biết bao thăng trầm.
Từ thuở hồng hoang với huyền tích Lạc Long Quân kết duyên cùng Âu Cơ đẻ ra trăm trứng, trở thành thủy tổ Bách Việt, đến huyền thoại 18 đời vua Hùng dựng nước Âu Lạc mà nay còn uy nghi đền Hùng trên núi Nghĩa Lĩnh (Phú Thọ).
Trong hơn một ngàn năm Bắc thuộc, đã có manh nha các nhà nước của Bà Trưng – Bà Triệu, của Triệu Việt Vương, Lý Nam Đế, Mai Hắc Đế, Phùng Cái Đại Vương và cuối cùng Ngô Vương đã kết thúc thời kì thống trị của bọn phong kiến phương Bắc. Nước Việt khởi đầu thời kì độc lập.
Thế nhưng, vì đất nước ta vốn giàu tài nguyên, lại ở một vị trí chiến lược quan trọng để phát triển xuống phía Nam nên dân tộc ta phải thường xuyên đối mặt với những cuộc chiến tranh tàn khốc. Với một lòng nồng nàn yêu nước, dân tộc ta lại viết nên trang sử vàng chói lọi về một đất nước nhỏ bé nhưng kiên cường, bất khuất.
Trong cuộc trường chinh dựng nước và giữ nước đó, các vị lãnh tụ đã xuất hiện, dẫn dắt nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, giữ vững nền độc lập nước nhà. Nhằm tôn vinh những người đứng đầu đất nước qua các thời kì, cuốn sách này đã cố gắng phác họa một số nét chân dung và sự nghiệp của các bậc vĩ nhân lập quốc trong lịch sử của dân tộc Việt Nam.